ruđer bošković ne demek?
Roger Joseph Boscovich (, (adının ); (d. 18 Mayıs 1711,
, (günümüzde
) – ö. 13 Şubat 1787,
), 'lı
, ,
, ,
, ,
,
, ve
Ruđer Bošković, 'da okudu ve çalıştı ayrıca
'da pek çok eserini yayınladı.
prosedürünü üretti ve
pek çok katkıda bulundu, dönen
gezegenlerin belirleyen ilk
geometriksel prosedür çalışmalarını yapmasının yanı sıra 1753'te
'da atmosferin olmadığını keşfetti.
Biografi
İlk yılları
Boscovich 'te Nikola Bošković ve Paola
Betteranın çocuğu olarak dünyaya geldi ve 26 Mayıs 1711'de Marinus
Carolis tarafından vaftiz edildi. Yedi çocuklu ailenin ikinci en genç
çocuğudur. Babası 1642'de yakınlarında ’da (eskiden , şimdi ise ) doğmuş bir tüccardır.
Ara yılları
Profesörlüğün zorlu görevine rağmen, o, fiziksel bilimin alanlarını
araştırmak için vakit buldu ve çok sayıda tez yayınladı. Tez konuları
arasında , , , 'ın gözlenmesi, karasal
eşitsizlikler , matematiğin
uygulamaları, teorisi, astronomik
gözlemlerin kesinlik sınırları, katıların en büyük etkileşimleri,
, , 'ın teorisi,
, kanunu
,,
, çeşitli problemleri
vardı.
Son zamanları
1764 yılında, ’nde
matematik kürsüsünde ders verdi ve altı yıl boyunca da
'daki
gözlemevinde direktörlük
yaptı.
Diğer çalışmaları
Çalışmalarının yanı sıra, Bošković matematik ders materyalleri
hazırladı.
Mirası
Astronomiye katkısı dolayısıyla bir kratere onun ismi verildi.
Diğer dillerde
Çalışmaları
1744’teki papazlığa atanması sırasında Boscovich sekiz bilimsel makale
yayınladı sonrasında profesör olduğunda da 14 makale daha yayınladı.
Aşağıdakiler yayınladığı makalelerin bir kısmı:
- De maculis solaribus (1736) (Güneş lekelerinde)
- De maculis solaribus exercitatio astronomica (1736) (Güneş
lekelerinde astronomiksel alıştırmalar)
- De Mercurii novissimo infra Solem transitu (1737) (''Güneşin bir
ucundan diğer ucuna Merkür’ün son geçişi")
- Trigonometriae sphaericae constructio (1737) (Trigonometrik küre
yapımı)
- De aurora boreali (1738) (Kutup ışıklarında)
- De novo telescopii usu ad objecta coelestia determinanda (1739)
(Gökyüzündeki cisimleri belirlemek için teleskopun yeni kullanımı)
- De veterum argumentis pro telluris sphaericitate (1739)
(Yeryüzünün küreselliği üzerine eskilerin argümanları)
- Dissertatio de telluris figura (1739) (Yeryüzünün şekli üzerine
bir tez)
- De Circulis osculatoribus, Dissertatio (1740) (Dairelerin ara
kesitleri üzerine bir tez)
- De motu corporum projectorum in spatio non resistente (1741)
(Uzay’da harekete direnç göstermeyen bedenler üzerine)
- De inaequalitate gravitatis in diversis terrae locis (1741)
(Dünya’nın farklı noktalarında yerçekiminin eşitsizliği üzerine)
- De natura et usu infinitorum et infinite parvorum (1741) (Doğada
sonsuz ve sonsuz küçük parçalara ayrılamayanlar üzerine)
- De annusi fixarum aberrationibus (1742) (Sabit yıldızlar üzerinde
yıllık sapmalar)
- De observationibus astronomicis et quo pertingat earundem
certitudo (1742) (Astronomik gözlemler ve onlar üzerine
kesinlikler)
- Disquisitio in universam astronomiam (1742) (Evrensel astronomi
üzerine bir tez)
- Parere di tre Matematici sopra i danni che si sono trovati nella
Cupola di S. Pietro (1742) (Üç matematikçinin St Peter's
Kilisesinin zarar görmesiyle ilgili görüşleri)
- De motu corporis attracti in centrum immobile viribus
decrescentibus in ratione distantiarum reciproca duplicata in
spatiis non resistentibus (1743) (Dirençsiz uzayda hareketsiz
merkezde azalan kuvvetle vücutların çekilmesi)
- Riflessioni de' Padri Tommaso Le Seur, Francesco Jacquier de el'
Ordine de' Minimi, e Ruggiero Giuseppe Boscovich della Compagnia di
Gesù Sopra alcune difficoltà spettanti i danni, e Risarcimenti della
Cupola Di S. Pietro (1743) (Baba Tommaso Le Seur’nun yansımaları,
Minimi’nin yöneticisi Francis Jacquier, ve Ruggiero Giuseppe
Boscovich of the Cizvit topluluğunun sorunları ve üzerine St. Peter
Kilisesinin onarılması üzerine) Link to full
text
- Nova methodus adhibendi phasium observationes in eclipsibus
lunaribus ad exercendam geometriam et promovendam
astronomiam (1744) (İleri astronomide gözlemleri ve lineer
epliktikleri kullanma)
- De cycloide et logistica (1745) (Sikloid ve lojistik eğri
üzerine)
- De Viribus Vivis (1745) (Yaşayan güçler üzerine)
- Trigonometria sphaerica (1745) (Küresel trigonometri)
- De cometis (1746) (Kurukluyıldızlarda)
- Dissertatio de maris aestu (1747) (Okyanusların gelgitleri
üzerine bir tez)
- Dissertatio de lumine, 1-2 (1748/1749) (Işığın gelgitleri
üzerine)
- De determinanda orbita planetae ope catoptricae ex datis vi
celeritate & directione motus in dato puncto (1749) (Catoptrics
yardımıyla bir gezegenin yörüngeleri belirlenmesi üzerine / Belirli
bir noktada verilen kuvvet hız ve hareket yönünden yansımaları)
- Sopra il Turbine che la notte tra gli XI e XII giugno del MDCCXLIX
danneggio una gran parte di Roma (1749; Latin translation 1766)
(Haziran 1749 ve 11 ile 12 tarihleri arasındaki gecede Roma'nın
büyük bir bölümünü tahrip eden kasırga üzerine)
- De centrogravitatis (1751) (Yerçekiminin merkezi)
- Elementorum matheseos ad usum studiosae juventutis (1752) (Genç
öğrenciler için matematiğin elementleri)
- De lunae atmosphaera (1753) (Ay’daki atmosfer)
- De continuitatis lege et eius consectariis pertinentibus ad prima
materiae elementa eorumque vires dissertatio (1754) (Maddenin ilk
elemanlarına ilişkin süreklilik hukuku ve sonuçlarıyla ilgili bir
tez)
- Elementorium universae matheseos, 1-3 (1757) (Genel matematiğin
elementi)
- De lege virium in natura existentium (1755) (Mevcut şeylerin
doğası güçler hukuku)
- De lentibus et telescopiis dioptricis disertatio (1755) (Lensler
ve teleskoplarda dioptrik)
- De inaequalitatibus quas Saturnus et Jupiter sibi mutuo videntur
inducere praesertim circa tempus conjunctionis (1756) (Satürn ve
Jüpiter arasındaki özellikle birlikte görünen zamanlar)
- Theoria philosophiae naturalis (1758) (Doğa felsefesinin
teorisi) link to full
text
- De Solis ac Lunae defectibus (1760) (Güneşte, ay ve tutulma)
- Scrittura sulli danni osservati nell' edificio della Biblioteca
Cesarea di Vienna, e loro riparazione (1763) (“Caesarea Viyana
Kütüphanesi binasında gözlenen hasarın yazma ,
Ve tamiri and their repair'')
-
Memorie sopra il Porti di Rimini (1765) (Rimini limanlarında bir
anı)
-
Sentimento sulla solidità della nuova Guglia del Duomo di
Milano (1765) (Sentiments concerning the soundness of the new
Spire of the Duomo of Milan)
-
dissertationes quinque ad dioptricam pertinentes (1767)
(Dioptiklere ilişkin beş tez)
-
Voyage astronomique et geographique (1770) (Astronomik ve
coğrafik yolculuk)
-
Memorie sulli cannocchiali diottrici (1771) (A memoir on dioptric
telescopes)
-
Journal d'un voyage de Constantinopole en Pologne (1772)
(İstanbul’dan Polonya’ya bir yolculuğun dergisi)
-
Sullo sbocco dell'Adige in Mare (1779) (Adige Gölü’nün dağı)
-
Riflessioni sulla relazione del Sig. Abate Ximenes appartenente al
Progetto di un nuovo Ozzeri nello Stato Lucchese (1782) (Lucca
Nuovo Ozzeri drenaj kanalı için proje ile ilgili Sinyor Abbot
Ximenes’in raporunun yorumları)
-
Giornale di un viaggio da Constantinopoli in Polonia dell'abate
Ruggiero Giuseppe Boscovich, con una sua relazione delle rovine di
Troia (1784) (Beraber truva haberlerini sunduğu ve İstanbul’dan
Polonya’ya seyahat yaptığı Ruggiero Giuseppe Boscovich hakkında)
-
Opera pertinentia ad opticam et astronomiam, 1-5 (1785) (Optik ve
astronomi ile ilgili işleri)
-
Sui danni del Porto di Savona, loro cagioni e rimedi (1771)
(Savona limanına hasar üzerinde, nedenleri ve olası onarımlar)
-
Lettere a Giovan Stefano Conti (1780) (Giovan Stefano Conti’ye
mektup)
Kaynakça
Konuyla ilgili yayınlar
- Boscovich, Ruggero Giuseppe. A Theory of Natural Philosophy.
Translated by J. M. Child. English ed. Cambridge, Mass., : M. I. T.
Press, 1966.
- Brush, Stephen G. The Kind of Motion We Call Heat : A History of
the Kinetic Theory of Gases in the 19th Century. Vol. 6 Studies in
Statistical Mechanics. New York: North-Holland Pub. Co., 1976.
- Brush, Stephen G. Statistical Physics and the Atomic Theory of
Matter : From Boyle and Newton to Landau and Onsager Princeton
Series in Physics. Princeton, N.J.: Princeton University Press,
- Bursill-Hall, Piers, ed. R.J. Boscovich; Vita E Attivita
Scientifica; His Life and Scientific Work. Roma: Istituto della
Enciclopedia Italiana, 1993.
- Dadić, Žarko. Ruđer Bošković (Parallel text in Croatian and
English). Zagreb: Školska Knjiga, 1987
- Dimitric, Radoslav. Ruđer Bošković (Serbian, with English summary,
Bošković works in original, and translations into English and
Serbian). Pittsburgh: Helios Publishing Company, 2006, ISBN
978-0-9788256-2-1
- Feingold, Mordechai. "A Jesuit among Protestants: Boscovich in
England c. 1745 – 1820." In R.J. Boscovich; Vita E Attivita
Scientifica; His Life and Scientific Work, ed. Piers Bursill-Hall,
511-526. Roma: Istituto della Enciclopedia Italiana, 1993.
- Franolić, Branko. Bošković in Britain, Journal of Croatian Studies
Vol. 43, 2002 Croatian Academy of America, New York US ISSN
0075-4218
- Hrvatski biografski leksikon [The Croatian Biographical Lexicon].
Zagreb 1989. Vol 2, pp 194–199. ISBN 978-86-7053-015-7
- Justin, Rodriguez. "Scientific Revolution Atomic Projects." Stevens
Journal of Oral Traditions, no. 1 (200?): xlv-xc.
- Kargon, Robert. "William Rowan Hamilton, Michael Faraday, and the
Revival of Boscovichean Atomism." American Journal of Physics 32,
no. 10 (1964): 792-795.
- Kargon, Robert. "William Rowan Hamilton and Boscovichean Atomism."
Journal of the History of Ideas 26, no. 1 (1965): 137-140.
- Katritsky, Linde. "Coleridge's Links with Leading Men of Science."
Notes and Records of the Royal Society of London 49, no. 2 (1995):
261-276.
- Morais Jr, Luis Carlos de. Alchimia seu Archimagisterium Solis in V
Libri. Rio de Janeiro: Quartica Premium, 2013.
- Priestley, Joseph, and Robert E. Schofield. A Scientific
Autobiography of Joseph Priestley, 1733–1804; Selected Scientific
Correspondence. Cambridge, : M.I.T. Press, 1966.
- Scott, Wilson L. "The Significance Of "Hard Bodies" In the History
of Scientific Thought." Isis 50, no. 3 (1959): 199-210.
- Whyte, Lancelot Law, ed. Roger Joseph Boscovich, S.J., F.R.S.,
1711–1787: Studies of His Life and Work on the 250th Anniversary of
His Birth. London, : G. Allen & Unwin, 1961.
- Williams, L. Pearce. Michael Faraday, a Biography. New York, :
Basic Books, 1965.
- Williams, L. Pearce. "Boscovich, Mako, Davy and Faraday." In R.J.
Boscovich; Vita E Attivita Scientifica; His Life and Scientific
Work, ed. Piers Bursill-Hall, 587-600. Roma: Istituto della
Enciclopedia Italiana, 1993.
Dış bağlantılar
Orijinal kaynak: ruđer bošković. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Kategoriler